İlk Borsa Nerede Kuruldu
İlk borsa nerede kurulmuştur?
Borsa denilince hepimiz aklına bugünkü borsada işlem gören hisse senetlerinin alım satımının yapıldığı yer aklımıza gelir. Oysaki borsanın geçmişine baktığımız zaman, borsanın aslında değerli madenlerin, tarımsal ürünlerin alım satımının yapıldığı, alıcılar ile satıcıları bir araya getiren komisyoncuların bulunduğu Pazar ve panayırlarda başladığını görürüz. Pazar ve panayırlarda yürütülen alım ve satım işinin karlığını gören tüccarlar borsa piyasasını zamanla geliştirerek, değerli madenlerin yanında, şirketlerin hisse senetlerinin alım satımının yapıldığı platformları oluşturmuşlardır.
Borsada ilk hisse senedi alım satımı ne zaman başlamıştır?
Avrupa’nın çeşitli yerlerinde pazar ve panayırlarda alım satım işleminin gerçekleştirildiği bilinmektedir. Ancak genel olarak ilk borsanın 1487 yılında Avrupa’da Belçika’ya bağlı olan Anvers şehrinde kurulduğu kabul edilmektedir. 16. yüzyılda ise kurulan Amsterdam Borsası bu borsanın yerini almıştır. Daha sonra Fransa başta olmak üzere çeşitli yerlerde peşi sıra borsalar kurulmuştur.
Ülkemizde borsa ne zaman kurulmuştur?
16. yüzyılın sonlarında kurulduğu düşünülen Londra borsasının 1770 yılında menkul kıymetlerin ücretli olarak alım satımına aracılık yaptığı bilinmektedir. Bu ücretli aracılık işleminden dolayı bazı tarihçiler tarafından Londra Borsa’ sı tarihte kurulan ilk borsa olarak nitelendirilmektedir. Bazı tarihçilere göre de Belçika’ da flamasında üç para kesesi bulunan borsa isimli bir handa menkul kıymetler alım satımı yapıldığı, borsa isminin de bu hanın isminden geldiğini belirtmektedirler. 19. yüzyılının başlarında İngiltere’ de Londra Menkul Kıymetler Borsası kurulmuştur. Ama yasal kuruluş tarihi olarak 1875 yılı kabul edilmektedir. 1945 yılında ise bu borsayı denetlemek için bir konsey oluşturulmuştur. Ayrıca 19. yüzyılda Roma, Tokyo, İstanbul, Brüksel, Milano borsaları açılmıştır. Osmanlı Devleti son zamanlarında ortaya çıkan borçlanma ihtiyacı nedeniyle, iç borçlanma tahvilleri çıkarmaya başlamıştır. Sonradan bu tahvillerin alım satımı yapılan bir dernek kurulmuştur. Bu dernek aslında bir nevi borsa işlemleri yürütmektedir. Daha sonra Osmanlı devletinin finans ve ekonomi sisteminin temellerinin atıldığı İstanbul Bankası kurulmuştur. Türkiye’ de resmi anlamda ilk borsa 1866 yılında İstanbul’da kurulan Dersaadet Tahvilat Borsası’ dır. Cumhuriyet döneminde 1929 yılında çıkarılan Borsa Kanunu ile borsa faaliyetleri düzenlenmiştir.